Najczęstszy błąd ortograficzny na nagrobkach (i nekrologach).

Na tablicach nagrobnych liczy się absolutnie każdy detal – od estetyki projektu, przez proporcje i liternictwo, aż po poprawność językową. Podczas projektowania minimalistycznych nagrobków zauważam, że jednym z najczęstszych błędów na nagrobkach jest niewłaściwy zapis skrótu „świętej pamięci”. A ten drobny szczegół może wpływać na odbiór całego pomnika, zaburzyć estetykę nagrobka i szacunek, jaki chcemy oddać. Świadczyć to może również o profesjonalizmie lub jego braku ze strony zakładu kamieniarskiego. Zdarzyć się mogą wtedy takie sytuacje jak ta opisana na portalu LPJ, gdzie właścicielka nagrobka pisze: „Jestem trochę przerażona, bo stwierdziłam, że na nagrobku mojego Dziadka kamieniarz wykuł skrót świętej pamięci w postaci Ś.P. Czy powinnam interweniować? Płyta jest z granitu, a więc bardzo droga, a kamieniarz się stawia. Uważa, że to jest napisane dużymi literami, więc kropki powinny być po obu literach.”

Jaka jest poprawna pisownia? 

„Ś.P.”? „ŚP”? „ŚP.”? „Ś.P” a może jeszcze inaczej?

Poprawna forma wg. słownika języka polskiego PWN to zapis: „ŚP.”  

Tylko jedna kropka — na końcu. 

Wynika to z zasady dotyczącej skrótów wielowyrazowych — kropkę stawiamy tylko po ostatnim członie podobnie jak.: „np.”, „itp.” Dotyczy to wyrażeń, w których drugi wyraz (i ewentualnie kolejne) zaczyna się od spółgłoski — tak jak w „świętej pamięci”. To istotna wiedza dla osób zamawiających nowoczesne nagrobki, ponieważ poprawność zapisu bezpośrednio wpływa na ostateczny wygląd pomnika na cmentarzu. 

Wielkie i małe litery na nagrobkach – dlaczego mają znaczenie?

W projektowaniu napisów nagrobnych bardzo ważne jest, czy imię i nazwisko zapisujemy wersalikami (duże litery) czy minuskułą (małe litery).

• Jeśli na nagrobku skrót od słów „świętej pamięci” stanowi początek formy upamiętnienia (lub początek całego zdania), to piszemy go wielką literą:

Śp. Jan Kowalski

• Idąc dalej, jeśli cały napis jest pisany wersalikami (dużymi literami), co często stosuje się w nowoczesnych pomnikach granitowych, to poprawna zasada pisowni danych osobowych osoby zmarłej jest zapisana:

ŚP. JAN KOWALSKI

Prawidłowe liternictwo to podstawa przy projektowaniu minimalistycznych nagrobków, szczególnie jeśli stawiamy na ponadczasową estetykę i szlachetne materiały.

Wyjątek!

Jest jeden przypadek, kiedy dopuszczalne a nawet zalecane jest postawienie kropek po obu literach.

Dotyczy to kompozycji, w której między literami Ś i P znajduje się krzyż †:

• Ś.†p. Jan Kowalski

• Ś.†P. JAN KOWALSKI (jeśli cały napis jest wersalikami)

Forma z krzyżem nie jest już klasycznym skrótem w rozumieniu ortografii (bo litery nie stoją obok siebie), dlatego nie obowiązuje już reguła „jedna kropka na końcu” ale wersja z jedną kropką jest dopuszczalna.

Zapis z krzyżem częściej spotyka się w klasycznych formach pomników cmentarnych wyznania chrześcijańskiego.

Podsumowanie

✔ Poprawna forma to: ŚP.

✔ Krzyż † między literami → poprawna forma Ś.†P.

✔Wielkość liter „Ś” „ś”  i „P” „p” zależy od tego czy imię i nazwisko piszemy wielkimi literami czy małymi

Jeśli projektujesz nagrobek i chcesz uniknąć błędów — mogę pomóc Ci zadbać o wszystkie szczegóły: od typografii po dobór materiałów i kompozycję.